3.5. ΕΛΑΣΤΙΚΕΣ ΣΥΜΠΙΕΣΤΙΚΕΣ ΚΑΛΤΣΕΣ & ΜΑΝΙΚΙΑ

Μετά την αρχική φάση του προγράμματος αποκατάστασης και αφού το επιπλέον λεμφικό υγρό έχει περιοριστεί ο ασθενής πρέπει να φοράει ελαστικές συμπιεστικές κάλτσες στο λεμφοιδηματικό κάτω άκρο και συμπιεστικά ελαστικά μανίκια και γάντια αν πρόκειται για άνω άκρο με λεμφοίδημα. Είναι προτιμότερο να φτιάχνονται κατά παραγγελία για τον κάθε ασθενή προκειμένου να διασφαλιστεί η καλή εφαρμογή. Η κύρια χρήση τους είναι η μακροπρόθεσμη αντιμετώπιση του λεμφοιδήματος, που ακολουθεί μια περίοδο εντατικής θεραπείας. Είναι καλύτερο να φοριούνται όσο το δυνατόν περισσότερες ώρες, με προσοχή όμως στις ενδείξεις και στις αντενδείξεις. Εκτός από τις κάλτσες για τα κάτω άκρα και τα μανίκια για τα άνω υπάρχουν ειδικά γάντια για τα δάχτυλα του χεριού, κάλτσες με θήκες για τα δάχτυλα του ποδιού, ειδικές βερμούδες και ρούχα για το οίδημα του αυχένα, κορμού και γεννητικών οργάνων (Haslett and Aitken, 2002).
Ο βαθμός συμπίεσης, που προσφέρουν οι κάλτσες είναι από Ι (χαμηλή συμπίεση) μέχρι ΙV (υψηλή συμπίεση) και επιλέγεται με βάση τις ανάγκες του ασθενή. Με βάση τον τρόπο ραφής τους διακρίνονται σε κυκλικής (circular knit) και επίπεδης (flat knit) ραφής. Οι κάλτσες και τα μανίκια κυκλικής ραφής είναι λεπτότερα και φοριούνται πιο εύκολα, χρησιμοποιούνται σε περιπτώσεις μικρού οιδήματος, αλλά έχουν το μειονέκτημα ότι δεν εφαρμόζουν καλά σε όλους τους ασθενείς και δεν σταθεροποιούνται. Οι κάλτσες κατά παραγγελία, που γίνονται συνήθως με τη μέθοδο επίπεδης ραφής έχουν καλύτερη εφαρμογή, μπορούν να καλύψουν οποιαδήποτε ανατομική δυσμορφία και δεν γυρνούν στο τελείωμα τους. Για την επιλογή τους πρέπει να ληφθούν υπ’ όψιν πολλές παράμετροι, όπως το στάδιο και η σοβαρότητα της πάθησης, η άνεση του ασθενή, ο τρόπος ζωής του, η ψυχοκοινωνική κατάσταση, συνοδές παθήσεις και η ικανότητα να φορά και να βγάζει τις κάλτσες ή τα μανίκια. Η μέτρηση του μέλους για την παραγγελία γίνεται όταν το οίδημα έχει ελαχιστοποιηθεί, δεν υπάρχει ή υπάρχει ελάχιστο οίδημα με εντύπωμα και η μορφή του μέλους έχει βελτιωθεί. Η ακριβής μέτρηση είναι απαραίτητη για την καλή εφαρμογή, ενώ οι οδηγίες παρέχονται από τις κατασκευαστικές εταιρίες.

Στα πλαίσια του προγράμματος ειδικής φυσικοθεραπείας θα γίνεται μέτρηση και παραγγελία της ειδικής ελαστικής κάλτσας, η οποία θα γράφεται στο βιβλιάριο υγείας και θα προμηθεύεται από κατάστημα ορθοπεδικών ειδών. Το νοσοκομείο δεν θα προμηθευτεί ειδικές ελαστικές κάλτσες και δεν θα χρεωθεί για την παραγγελία τους.