3.6. ΑΣΚΗΣΗ – ΚΙΝΗΣΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑ

Οι ασθενείς πρέπει να διατηρούν φυσιολογικό επίπεδο λειτουργικότητας, κινητικότητας και δραστηριότητας. Η άσκηση και η κίνηση χρησιμοποιούνται στη μείωση του λεμφοιδήματος. Η άσκηση βελτιώνει τη μυϊκή δύναμη, την καρδιαγγειακή λειτουργία, την ψυχική διάθεση και τη λειτουργικότητα. Οι ήπιες ασκήσεις αντίστασης διεγείρουν τη μυϊκή αντλία και αυξάνουν τη λεμφική ροή. Οι αερόβιες ασκήσεις αυξάνουν την ενδοκοιλιακή πίεση, που με τη σειρά της διευκολύνει την άντληση στο θωρακικό πόρο (Lane et al, 2005a, 2005b).
Η κίνηση είναι ένα από τα βασικά στοιχεία της αντιμετώπισης του λεμφοιδήματος, αφού οι μύες δρουν ως αντλίες για την αύξηση της ροής της λέμφου και την ώθηση της λέμφου προς το κέντρο για να εισέλθει στη φλεβική κυκλοφορία. Διατήρηση του μυϊκού τόνου και του εύρους κίνησης των αρθρώσεων είναι επίσης σημαντικό. Τέλος, δεν πρέπει να παραμελούνται οι αναπνευστικές ασκήσεις με βαθιά αναπνοή. Το πρόγραμμα άσκησης συμπεριλαμβάνει εκτός από ασκήσεις μεγάλου εύρους και τις αναπνευστικές ασκήσεις και ασκήσεις ελαστικότητας, ενδυνάμωσης και βελτίωσης της αερόβιας ικανότητας. Ο συνδυασμός αερόβιας άσκησης με ασκήσεις ελαστικότητας και αντίστασης είναι ωφέλιμες στον έλεγχο του λεμφοιδήματος, αλλά το πρόγραμμα πρέπει να είναι εξατομικευμένο. Ασθενείς με δυσκολία στην κίνηση και μυϊκά ή αρθρικά προβλήματα χρειάζονται ειδική φυσικοθεραπευτική αντιμετώπιση. Η άσκηση και η κίνηση πρέπει να ανταποκρίνεται στις ανάγκες και ικανότητες του ασθενή και στο στάδιο της πάθησης. Οργανώνονται ειδικά για τον κάθε ασθενή και είναι καλύτερο να γίνεται σε συνδυασμό με τη συμπιεστική περίδεση ή τις ελαστικές κάλτσες για μεγιστοποίηση του οφέλους. Η άσκηση πρέπει να γίνεται σε καθημερινή βάση (Badger et al, 2004).
Η άσκηση θα γίνεται καθημερινά και εφόσον οι συνθήκες το επιτρέπουν δυο φορές την ημέρα. Για το κάθε ασθενή θα οργανώνεται ειδικό εξατομικευμένο πρόγραμμα άσκησης από την πολυπαραγοντική ομάδα και θα εφαρμόζεται υπό την επιτήρηση των φυσικοθεραπευτών σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο του Τμήματος Φυσικοθεραπείας. Το πρόγραμμα θα περιλαμβάνει ασκήσεις από ύπτια και όρθια θέση και ασκήσεις σε ειδικά όργανα γυμναστικής που θα προμηθευτούν (Κεφάλαιο 3).